Renteverwachting voor korte rentevaste periode
Als er gesproken wordt over de rente van de ECB gaat het meestal om de zogenaamde refirente. De refirente is momenteel reeds 0,000%. De refirente wordt ook wel herfinancieringsrente genoemd. De refirente is de rente die banken moeten betalen aan de ECB wanneer zij geld bij de ECB opnemen. Banken maken gebruik van deze faciliteit als ze liquiditeit te kort komen. Wanneer financiële instellingen geld nodig hebben, dan kunnen ze dat geld uit de markt proberen te halen. In dat geval wordt de hoogte van de rente bepaald door de markt. Bekende rentetarieven voor de interbancaire markt zijn Euribor en Eonia. Omdat financiële instellingen deze keuzemogelijkheden hebben, reageert de bancaire marktrente heel sterk op eventuele renteverhogingen en renteverlagingen van de ECB. Hierdoor is de refirente een goed instrument voor de ECB om invloed uit te oefenen op de marktrente. De ECB gebruikt de refirente daarom voor het beheersen van de geldmarkt en voor het beheersen van de inflatie.
Het verruimde beleid van vorig jaar van de ECB leidde tot meer liquiditeit in het financiële stelsel. Daardoor zijn de Euribor - rentes (Euro Interbank Offered Rate) gelijk gebleven, zelfs iets gedaald (eind 2021 nog steeds onder nul, -0,576 % (1 maands Euribor)). De hoogte van de Euribor is afhankelijk van verschillende factoren. Belangrijk is de economische situatie in de wereld. Gaat het economisch voor de wind en er is veel vraag naar leningen, dan wordt lenen duurder. Gezien de wereldwijde onzekerheid is hier dus op moment niets zinnigs over te zeggen.
Renteverwachting voor langere rentevaste periode
Het blijft lastig te voorspellen wanneer de hoge inflatie zal afzwakken, maar voor de Europese Centrale Bank is er geen reden om overhaast het monetaire beleid aan te scherpen. Dit is de strekking van een bijeenkomst tijdens een Europees bankencongres eind 2021. De gemiddelde inflatie tussen november 2019 en november 2021 (tijde van de bijeenkomst) ligt rond de 1 procent volgens de ECB-voorzitter. Eén van de belangrijkste aanjagers voor de hoge inflatie zijn de energieprijzen en die zijn sindsdien alleen maar verhoogd, maar verwachting is dat ze in 2022 zullen stabiliseren wat normaal is na een sterke stijging. Ondanks de hoge inflatie ziet de ECB geen reden om in te grijpen met een renteverhoging. De rentes zullen pas verhoogd worden wanneer de inflatie op de middellange termijn rond de doelstelling van 2 procent is. Op basis van het nog steeds historisch lage renteniveau lijkt het momenteel aantrekkelijk een wat langere rentevaste periode te kiezen. Men is echter van mening dat het gezien het grillige karakter van de renteontwikkeling (mede vanwege de eerder uitgebroken coronacrisis en de situatie in Oekraïne) onmogelijk is om de rentestanden voor de langere termijn te voorspellen. De door de ECB opgezette corona steunpakket startend ter waarde van 750 miljard euro loopt medio 2021 op, maar leidt ook tot vele zorgen en vragen. Het is volgens de ECB nog te vroeg voor de afbouw van de steun. Met deze maatregelen houden bedrijven en gezinnen toegang tot krediet en wordt voorkomen dat de rente op leningen sterk oploopt. De hoogte van de ‘lange’ hypotheekrentetarieven hangt sterk af van hoe deze rente zich ontwikkelt. Ook de renteopslag die banken betalen, is van invloed op deze hypotheektarieven. Zoals altijd wordt in de financiële wereld de rente ontwikkeling altijd zeer nauwlettend gevolgd. De hoogte van de actuele marktrenten en de renteverwachting voor de toekomst hebben grote invloed op de (waarde)ontwikkeling van een groot aantal financiële producten. Deze invloed is heel direct als we kijken naar de hypotheekrente, leenrente en spaarrente. Op een moment dat de marktrenten omhoog gaan, volgt de hypotheekrente, leenrente en spaarrente vanzelf (de hypotheekrente vaak heel snel, de leen- en spaarrente vaak met een vertraging). Maar de rente ontwikkeling is ook indirect zeer belangrijk voor de toekomst verachte economische groei.